The Vanishing of Sidney Hall

 

Günümüz film eleştirisinin en büyük sorunlarından birisi çoğu eleştirmenin kendi dünya görüşünden bağımsız olarak filmi değerlendirmeyi becerememesi. Bu yeni beliren bir olgu sayılmaz, ortalıkta benim gibi blog köşelerinde atıp tutan film manyakları ortalıkta yokken de sayılı mecrada sinema üzerinde kelam eden insanların bu konuda kifayetsiz kaldıklarına şahit olmuşluğumuz var. Ama özellikle son zamanlarda, özellikle ABD film basınında,ülkelerinde oluşan bölücü politik ortamın katkısıyla bu durum daha da ayyuka çıkmış durumda.

"Black Panther" bunun güzel bir örneği mesela. Sırf ABD'deki gişesi 700 milyon dolara ulaşmak üzere olan bir filmden bahsediyoruz. Eleştirmenlere kulak verince düşünüyorsunuz ki tüm zamanların en kallavi süper-kahraman filmlerinden biriyle karşı karşıyayız, yok şöyle iyi, yok böyle önemli vs, vs. Halbuki filmi izlediğinizde şahsi kanaatim konusuna biraz politik bir sos katıp kamera önünü ve arkasını tümüyle siyahilerden oluşturma dışında bir numarası yok. Ama bunun büyük bir stüdyo filmi için bir ilk teşkil ediyor olması çoğu liberal eleştirmen nezdinde filmi yere göğe sığdıramamak için yeterli gibi. Her ne kadar izlememiş olsam da içimden bir ses geçen yıl ortalığı kasıp kavuran "Wonder Woman"ın da benzer bir durumdan muzdarip olduğunu söylüyor. İyi bir eleştirmen kendi bakış açılarına, politik inançlarına ve dünya görüşüne ters düşen filmleri de bunlardan bağımsız, sinemasal kalitesini baz alarak değerlendirebilmeli. Bu yeri geldiğinde tarafgir olduğu fikirler üzerine kurulu bir filmi eleştirebilmek de olur, yeri geldiğinde zerre katılmadığı düşünceleri savunan bir filmi takdir edebilmek de.

Yazımızın konusu "The Vanishing of Sindey Hall" da yukarıda verdiğim örnekler kadar göz önüne çıkmış bir film olmasa da mevzu bahis durumun kurbanı olmuş bir film. İçinde Elle Fanning'in olduğu her şeyi izleyebilecek biri olarak bu filmi de göz ardı etme gibi niyetim yoktu ama filme dair eleştirilerin kesifliği beni yeniden düşünmeye sevk etmedi değil zira Metacritic'te yüzde 18 olan filme dair bir tane bile olumlu eleştiriye rastlamak namümkün. Ama Metacritic'teki eleştirmen puanlarının hemen yanında kullanıcı puanlarına baktığınızda 7.3'lük bir puanla karşılaşıyorsunuz, ha keza IMDB'deki puan da 6.8. Seyirciyle eleştirmen fikirleri arasındaki uçurum ilk kez görülen bir şey değil elbette ama bu denli bir açıklığı en son "Iron Fist"de görmüştüm ki o dizi de film basınının lüzumsuz nedenlerle ön yargıyla yaklaşıp yerin dibine gömdüğü bir diziydi.

 

Yönetmen Shawn Christensen, Stellastarr isimli bir indie rock grubunun solisti aslında. Grubuyla birlikte turnedeyken bir arkadaşıyla birlikte kaleme aldığı bu senaryo, 10 yıl kadar önce Ridley ve Tony Scott kardeşlerin şirketi Scott Free tarafından satın alınmış. Jim Struges'ın başrolünde yer alacağı filmin Joe "Winter Soldier" Russo'nun yönetmenliğinde çekimlere başlanması da düşünülüyormuş aslında bir şekilde sarkmış ve rafa kaldırılmış. Sonradan "Curfew" isimli Oscar kazanmış bir kısa filme, akabinde de bunun uzun metraj versiyonu olan "Before I Disappear"a imza atan Christensen, bir sonraki çalışması için bu senaryoya dönmeye karar vermiş.

Film, adından da anlaşılacağı üzere çok genç yaşta yazdığı romanla üne kavuşmuş ama şöhretiyle birlikte başına gelen bir dizi trajedi neticesinde kayıplara karışan Sidney Hall'un (Logan Lerman) öyküsünü anlatıyor. Film yapısal olarak 3'e ayrılmış; Sidney'nin ünlü olmadan önceki lise yılları, ünlü olduktan sonraki dönemi ve kayıplara karıştığı dönem. Yönetmen bu 3 dönemi episodik olarak anlatmak yerine paralel kurguyla birbirine yedirerek anlatmayı tercih etmiş. Küçük çaplı bir indie film için biraz cüretkar ve gerekliliği tartışılır bir tercih ama sonuçta yönetmenin anlatım tercihi bu ve şahsen beni rahatsız etmedi. Her bir dönemin kendi içinde twistimsi finaller barındırması ve bunların finalde birbirine düğümlenerek seyirciye sunulması birçok eleştirmeni rahatsız etmiş görünüyor zira çok da sürpriz, beklenmeyen şeyler değiller fakat benimsenen parçalı anlatım çerçevesinde izlenecek en uygun yol da bu bana göre ve kim ne derse desin filmin lehine işleyen bir durum. Finalde tüm vurucu hamlelerin tek seferde seyirciye savrulması da filme dair seyirci algısını şekillendirmekte işe yarıyor çünkü finale gelene kadar kendi kendine acımaktan keyif alan, sorunlu yazar tiplemesinin bir başka versiyonunu izliyor gibi bir görüntü oluşuyor. Ama karakterin hayatının bu 3 aşamasındaki bitirici hamlelerin bir sonraki evreyi şekillendirdiğini görmek hikayeye dair resmi tamamlayıp bulunduğu noktaya hangi trajik olaylarla çizilmiş bir güzergahtan ilerleyip geldiğini gördüğümüz karakteri daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.

 

 

 

Filme dair en temel eleştirel nokta kadın karakterlerini çok yüzeysel ya da olmusuz bir şekilde portrelenmesi olmuş. Malum taciz skandallarıyla hortlayan panter feminizmi liberal film eleştirmenlerinin neredeyse hepsine sirayet etmiş durumda ve maazallah bir filmde olumsuz bir kadın figürasyonu görseler filmi gömmeyi kendilerine borç biliyorlar. Hikayede yeri olan 3 kadından birisi Sindey'nin yasak ilişkisi (Margaret Qualley), üzerinde kelam edecek kadar bir ağırlığı olmadan görünüp geçiyor. Michelle Monaghan'ın canlandırdığı anne karakterinin tasarımı biraz sıkıntılı, o da bu karakterin iyi temellendirilmemiş olmasından ileri geliyor. Kadının oğluyla gerilimli bir ilişkisi olduğunu görüyoruz ama nolmuş da bu hale gelmişler o kısıma dair çok fikir vermiyor film. Haliyle yersiz yere şirretlik yapan bir kadın tiplemesi haline dönüşmüş olması birçoklarını hoplatmış gibi görünüyor. Sidney'nin kız arkadaşı/eşi Melody (Elle Fanning) ile olan ilişkisi filmin ruhunu oluşturan nokta ve karakterin hikayedeki izleği kız arkadaş-eş-terk eden eş çerçevesinde ilerleyip esas oğlanın yörüngesine saplanıp kalmış bir uydu statüsüne indirgenmiş gibi gözükse de Fanning mesafeli cazibesiyle role hayat katmayı başarıyor. Neticede sırf feminist perspektiften bakıldığında çok da parlak bir görüntü vermediği aşikar olsa da sonuçta bu film Sidney'nin hikayesi, her bir karakterin aynı özeni görmemesi filmi kötü yapmaya yetmiyor. Zaten Sidney dışındaki rollerin cinsiyet ayrımı yapmaksızın hepsi -akıl hocası (Yahya Abdul-Mateen), polis (Kyle Chandler), menajer (Nathan Lane) ve lisenin kabadayısı (Blake Jenner)- Sidney'nin etrafında gezinip onunla ilişkileri çerçevesinde filmde var olan tipler; dolayısıyla zaten kadın karakterlere özgü olmayan bir durum için filmi eleştiri bombardımanına tutmak resmen yersiz. Karakterlerden bahis açılmışken filmin en büyük gücü de kastı; Fanning ve Lerman zaten çok sağlamlar ama Edge of Seventeen ile parlayan Blake Jenner ve Yahya Abdul-Mateen de onlardan geri kalmıyorlar. 

 

Bir başyapıt olmaktan uzak, kanımca öyle bir şey olmaya da çalışmayan bir film "TVOSC". Çapına göre cüretkar tercihleri var, artıları kadar eksileri de var, ama film bittiğinde doğru yaptığı şeylerin yanlışlarından fazla olduğunu fark ediyorsunuz. İzlemezseniz büyük bir kaybınız olur mu emin değilim ama izlendiğinde kesinlikle seyircisini pişman etmiyor hiç. Piyasada dolanan birbirinin aynısı ya da düpedüz kötü o kadar film arasında çok daha kötü tercihler yapmanız mümkün.

 

The Last Movie Star

Burt Reynolds'ın filmogrofisine aşinalığım yok "Deliverance" dışında. Ki yakinen incelemeye yeltenirseniz aşina olmayı gerektirecek film de yok; bi "Deliverance", bi "Boogie Nights", o kadar. Belki de "Last Movie Star" sayılabilir artık, zira yönetmen Adam Rifkin Mabrouk El-Mechri'nin Van Damme için "JCVD"de yaptığını Reynolds için bu filmde yapmaya yeltenmiş. Aynı ölçüde başarılı olduğu söylenemez ama en azından bir şeyler yapmayı denemiş. 

Reynolds'ın hayat verdiği Vic Edwards isminde eskilerin ünlü aktörlerinden birinin öyküsü bu. Herhangi bir ailesi olmayan, günlerini evinde ya da Chevy Chase'in canlandırdığı yakın bir arkadaşıyla yemek yerken geçiren biri. Bir film festivali kendisini ödüllendirmek için davetiye yolladağında, mevzubahis ödülün daha önceden De Niro ve Eastwood gibi isimlere verildiğini duyana kadar çok da gitmeye niyetli değil. Niyeti bozup gittiğinde ise festival bulmayı beklerken kendisine şöförlük yapan bir genç kızın (Ariel Winter) başını çektiği bir grup ergenden oluşan bambaşka bir şeyle karşılaşıyor, bu da huysuz ve yalnız ihtiyarı geçmişini ve tercihlerini sorguladığı bir iç yolculuğa çıkartıyor.

Yaşlılığın ve ölümlülük üstüne söyleyecek bir şeyleri olan bir film "Last Movie Star" ve Burt Reynolds'ın canlandırdığı karakter üzerinden terapi seansı gibi ilerliyor . Özellikle filmlerinden bazı sahnelerin kullanıldığı bölümler başarılı olmuş. Geride bıraktığı gençliğin fiziksel ve ruhsal olarak şaşalı günlerinin geri gelmeyeceğini her aynaya bakışında hisseden bir adamın hüznünü siz de bir seyirci olarak hissedebiliyorsunuz. Davet edildiği festival vesilesiyle yaptığı tercihleri de sorgulama sürecine giren karakterin melankolisi film ilerledikçe artsa da tümüyle karanlığa meyleden bir rotaya girmektense daha umut vadeden bir tonla son buluyor film. Zira bir sanatçı ne kadar kötü tercih yapmış olursa olsun geride bıraktığı yapıtlarıyla bu dünyada bir iz bırakarak geçmeyi başarmış oluyor ve Vic Edwards-Burt Reynolds örneğinde olduğu gibi bu yapıtları takdir edecek birkaç insanın olması bile kendisine verilen hayatı tümüyle boşa geçirmediği hissiyatını yaratmaya yetiyor. Filmin değinmeye çalıştığı temaları seyirciye duygusal olarak geçirme görevini Burt Reynolds başarıyla yerine getirirken yitip giden ömür temasına bir tezat oluşturma kabilinden hikayeye biraz ergen aroması katmakla vazifelendirilmiş Ariel Winter kıçını ortalıkta sallamak dışında pek bir şey yapamıyor maalesef. Sinematografik olarak da çok göz alıcı bir yanı yok filmin, ne kadar ihtiyacı olduğu da ayrı tartışma konusu tabii. Gene de elindeki temaları belli bir derinlikle ele almayı başarabilen, vakit ayrıldığında pişmanlık yaratmayacak bir film olmuş son tahlilde.

Tales of Suspense - Matthew Rosenberg &Travel Foreman

Takip eden bilir, Marvel Comics geçen yılki "Secret Empire" hikayesinden sonra serilerine reset atıp 50 yıllık tarihinde kaç sayı olduysa kaldığı yerden devam etme kararı aldı. Bu sebepten artık "Captain America" 700'lerde, "Deadpool" 300'lerde geziniyor falan. "Captain America"nın sayısını kabartan serilerden biri de 40-50 yıl önce yayınlanmış 99 sayılık "Tales of Suspense" serisi. Halihazırda Cap külliyatına dahlolmuş bir seriyi 100.sayıdan başlatınca herhalde yeni bir alternatif kitap olarak devam edecek diye düşünmüştüm ama 5 sayıdan ibaret limited bir seri olacakmış anlaşılan. Hayır, Secret Empire esnasında mefta olmuş görüken Black Widow'un olası dönüşünü başka bir kitaba yedirerek de anlatabilirlerdi, niye böyle bir atraksiyona girme ihtiyacı hissettiler anlamadım. Bu mevzuya bu kadar takık kalmamın sebebi ise kitabın hakikaten güzel olmuş olması, en azından yazım itibariyle. Black Widow'un hala hayatta olduğundan şüphe eden iki eski kırığı nam-ı diğer "Kış Askeri" Bucky Barnes ve Clint "Hawkeye" Barton'ın elele verip ipuçlarının peşine düşmelerinin öyküsünü anlatan kitap Matthew Rosenberg'in ikili arasındaki eğlenceli diyalog yazımı sayesinde keyifle okunuyor. Hikaye örgüsünde çok özgün bir seyir söz konusu olmasa da üç karakter arasındaki ortak geçmişten ileri gelen paylaşımlar, gerilimler, atışmalar vs. keyifli bir okuma vadediyor okuyucuya. Finalinde de karakterlerin bundan sonraki maceralarını meraka sevk eden şık bir cliffhangerla bitirmiş, hoş olmuş. Rosenberg'in kaleminden çıkma çok fazla şey okumamış olsam da buradaki işçiliğini beğendim. Aynı performansı çizim cephesinde de görsek çok daha keyifli kitap olabilirmiş. Renklendiren Clayton Cowles çizer Travel Foreman'ın başarısız çizimlerine bir çekicilik katmak için uğraşmış sanki ama muvaffak olamamış gibi. Gene de önü sonu 5 sayılık bir seri alt tarafı, göze bir zarar verecek hali yok. Bir şans verilip denenilesi bir hikaye,ilgilisine..

Mathilde Soundtrack - Marco Beltrami

Marco Beltrami'nin müziklerine imza attığı birçok film izledim bugüne kadar; "Logan", "World War Z", Snowpiercer", I,Robot" gibi bi sürü örnek. Ama bu filmlerin hiçbiri müzikleriyle aklımda kalmış filmler değiller dolayısıyla çok da takip ettiğim bir besteci değil kendisi. Yeteneğini benim izlemediğim filmlerde gösteriyormuş herhalde zira "Mathilde" için yaptığı müzikler bu yıl içinde dinlediğim en başarılı soundtrack şu ana kadar.

Beltrami'ye dair bilmediğim şeylerden biri de Hollywood dışında başka ülke menşeli filmlere de müzik yapıyor oluşuymuş. "Mathilde" de bunun örneklerinden biri, 2017 yapımı bir Rus filmi. Çarlık Rusya'sında üç ayrı grandükün metresi haline gelmiş bir balerini anlatıyormuş. Tarihi bir film olması sebebiyle Beltrami'nin müzikleri de bu arka planı yansıtan tınılara sahipler. Filmi izlemediğim için yorum yapamıyorum ama filmin merkezinde yer alan romantik bir hikaye var anladığım kadarıyla, Beltrami'nin bu kısımlar için bestelediği şahane temadan bunu takip etmek mümkün. Çok kompleks bir motif değil ama tesir edici ve akılda kalıcı, albümün içinde çeşitli varyasyonlarıyla birçok kere duyuluyor ("Mathilde and The Balloon Ride","Exposed","Train Kiss","Dance Fight","Tent Neckless","The Fall","Dream Kiss" ve "Mathilde's Theme") dolayısıyla albümün 1 saatlik süresi sizi sıkmıyor. Her ne kadar albümün yarısını bu temayla doldurup geri kalanında aynı ölçüde akılda kalıcı bir tınıya imza atamamış olsa da gene de diğer müzikler de en azından kulak tırmalayan tarzda değiller, kendilerini dinletiyorlar, sadece çabuk unutuluyorlar. Velhasıl, bir başyapıtla karşı karşıya değiliz kesinlikle ama film müzikleri  itibariyle şu ana kadar biraz kıt yıl geçirdiğimiz göz önüne alınca kesinlikle kulak verilmesi gereken bir albüm.


1. Twilight of the Empire (3:55), 2. Mathilde and the Balloon Ride (2:55), 3. Church Chase and Train Crash (3:17), 4. Exposed (3:16), 5. Obstacle Course (2:15), 6. Séance (2:21), 7. Fishel’s Holograph (1:47), 8. Tent Attack (2:09), 9. To Moscow (1:50), 10. Train Kiss (2:00), 11. Bear Attack (2:30), 12. Dance Fight (3:05), 13. Dress Reversal (1:40), 14. Gassing the Raft (5:03), 15. Tent Neckless (2:20), 16. Running Away (2:03), 17. The Fall (1:45), 18. Coronation (2:10), 19. Happiness (2:34), 20. Dark Coronation (2:53), 21. Dream Kiss (3:52), 22. End Credits (2:13), 23. Mathilde’s Theme (2:24).