Salı, Ekim 05, 2021

TB20:Training Day - Antoine Fuqua


"Training Day" öncesi Antoine Fuqua'nın en bilinen işi Michelle Pfeiffer'ın yer aldığı "Gangsta's Paradise" şarkısının klibiydi. "The Replacement Killers" ve "Bait" isminde iki film yapmıştı ama öyle çok toz kaldırdıklarını da hatırlamıyorum. David Ayer'ın "Dark Blue" üzerinde çalışırken LAPD üzerine yaptığı araştırmaların neticesinde yazmış olduğu "Trainig Day"in senaryosunun Fuqua'nın önüne düşmesiyle başta yönetmen gelmek üzere projeye dahil olan herkesin hayatlarının olumlu yönde değiştiğini söylemek mümkün. 


Çömez ama bir o kadar da hırslı bir polis memuru olan Jake Hoyt'un (Ethan Hawke) narkotik şubeye transfer talebinin değerlendirilmesi için tecrübeli bir polis olan Alonzo Harris (Denzel Wahington) tarafından bir günlük bir değerlendirme sürecine tabi tutulmasının hikayesi "Training Day". Harris daha perdede belirdiği ilk andan itibaren züppe ve kelimenin tam karşılığı ile "asshole" bir kişilik olduğunu aşikar etse de Washington tarafından canlandırılmasından mütevellit seyirci olarak bizi devamlı ikilemde bırakan bir karakter. Süre ilerledikçe mütemadiyen Jake'e kazık atmasına rağmen hep bir yerde delikanlı hareket yapmasını bekliyor, kimsenin kıymetini bilmediği bir anti-kahraman olarak filmi noktalayacağını hissediyorsunuz ama o an hiç gelmiyor. Denzel Washington'ın kariyerinde ilk kez bir kötü adama hayat vermesiyle zamanında çok ses getirmişti "Training Day" ve çıkardığı tüm gürültüyü de aldığı tüm ödülleri de sonuna kadar hak ediyordu. 90'larda Los Angeles Polis Departmanında kopan "Rampart" skandalının baş aktörlerinden biri olan Rafael Perez baz alınarak oluşturulmuş Alonzo, istikrarlı olarak her filminde sağlam performans sergileyen aktörün kariyerinin en iyi çalışılmış karakterlerinden biri. Pislikleri temizlemekle uğraşırken pisliğin içine o kadar bulanmış ki artık aynada kendisini göremeyen bir adam. Gördüğü her neyse ise o denli memnun ki suretinden Las Vegas'ta döve döve öldürdüğü bir adamın Rus mafyasının önemli üyelerinden birisi olabileceğini aklına getirmiyor bile. Ruslar diyet peşinde, gece yarısına kadar ya 1 milyon dolar getir, ya da canını ver. 


Alonzo'nun bu beladan kurtulmak için bir planı var ve bu planın başarıya ulaşması için de Hoyt'a ihtiyacı var. Bunun nasılını ve ne şekildesini de katman katman önümüze sürüyor film. Alonzo'nun bir yerlerde bir şeyleri berbat ettiğini filmin ortalarında yer alan üç akil adam sahnesine kadar öğrenemiyoruz zaten. Stüdyonun tempoyu yavaşlatıyor diye kesilmesini istediği ama Fuqua'nın balığın baştan koktuğunu net göstermesi sebebiyle tuttuğu filmin bu en iyi sahnesinde, Harris Yulin, Tom Berenger ve Raymond Barry tarafından son derece karizmatik biçimde canlandırılan üç detektif önce Alonzo'ya şehirden tüymesini öneriyor, Alonzo'nun planını duyduklarında da harekete geçmesi için icazet veriyorlar. Alonzo'nun hapisteki bir uyuşturucu satıcısının evine sahte bir arama emri kullanarak girip çaldığını gördüğümüz 40 bin dolar karşılığında akil adamlar kendisine ihtiyaç duyduğu tutuklama emrini veriyorlar. Tüm filmi Hoyt'a artistlenerek geçiren Alonzo'nun bu adamlar karşısında kabahat işlemiş bir çocuk gibi kuyruğunu kıstırışını izlerken keyif almamak ve Washington'ın oyunculuğundaki nüansları izlerken aktörü takdir etmemek imkansız. 


Bu noktaya kadar filmi çoğunlukla pasif bir şekilde Alonzo'yu temaşa ederek geçiren Hoyt, seyirci olarak da bizi temsil ediyor aslında. Alonzo'nun tüm dalaverelerini onunla aynı vakitte öğreniyoruz, arkasından iş çevirmiyor film. Dolayısıyla Alonzo ve ekibinin tutuklama emri vesilesi ile evini basıp parasına çöktükleri emekli kokmuş polis Roger'ın (Scott Glenn) mekanında ipleri eline almasını ya da en azından almaya çalışmasını izlemek de tatmin edici bir hal alıyor. Roger'ı öldürüp çatışma süsü verildikten sonra Alonzo işlerin böyle yürüdüğüne ikna etmeye çalıştığında biz de Hoyt ile birlikte ona inanır gibi oluyoruz. Gene bu yüzden Alonzo bir dalavere ile Hoyt'u meksikalı gangsterlerin evinin ortasında infaz edilmek üzere bırakıp gittiğinde hissettiği ihanet duygusu da seyirci olarak bize aksediyor bu şekilde. 


Meksikalıların banyosunda ölmek üzereyken gün içinde tecavüzden kurtardığı bir kızın meksikalılardan birinin yeğeni çıkmasıyla Hoyt'un paçayı kurtarması hem naif hem de hikayenin gidişatı itibariyle son derece yerinde bir hamle. Ahlaksız karakterin tüm yamuklarına rağmen bu noktaya kadar herşeyin istediği gibi gitmesi, seyirci olarak özdeşleştiğimiz Hoyt'un yaptığı bir ahlaklı hareket vesilesiyle hayatının kurtulmasıyla sona eriyor. Hep kötülerin kazandığı bir modern noir olarak başlayan film Hoyt'un Alonzo'la kavgasını izleyen suçlularla dolu mahallenin içten içe nefret ettikleri Alonzo'ya karşı Hoyt'a destek çıkmaları ile bir ahlakçı öyküye dönüşüyor. Hoyt'un Rusların diyet parasını alıp gidişini kanlar içinde çaresiz izleyen Alonzo'nun arkasına dönüp baktığında çocuğunun annesi metresin arkasını dönüp eve girdiğini görmesi ile hayatın giriş ve gelişmesi kısmını ne kadar zirvede geçirirsen geçir önemli olanın sonuç kısmında nerede olduğunun, yanında kimin kaldığını göstermesi açısından manalı bir sahne oluyor. Şahsen Alonzo'ya dair son imaj bu olsa  çok daha etkili bir final olurmuş diye düşünüyorum zira Ruslar tarafından icabına bakılacağını idrak etmemiz için illa görmemize de gerek yokmuş bence. Ayer'in orjinal senaryosunda Alonzo'nun bir şekilde paçayı kurtardığını ve Washington'ın müdahelesi ile finalin değiştirildiğini, dolayısı ile filmin ahlakçı bitiş noktasının aktörün hassasiyetleri neticesinde oluştuğunu da belirtelim.


Fuqua, görüntü yönetmeni Mauro Fiore'nin de katkılarıyla fazla cilalamadan, suçluların cirit attığı gerçek mekanlarda, elinden geldiğince otantik bir şekilde anlatıyor hikayeyi. Sazı çoğunlukla oyuncularına devrediyor onlar da topu alıp ağlarla buluşturuyorlar. Ethan Hawke başta gelmek üzere Harris Yulin, Scott Glenn, Eva Mendes, Peter Greene, Nick Chinlund, Charlotte Ayana vs.den müteşekkil bir oyunculuk gösterisi film. Üzerinden 20 yıl geçtikten sonra hala kendini izletebilmesini yazım ve yönetim kadar, hatta belki daha da fazla oyuncularına borçlu.